خلاصه برنامه هفت دیشب (30 فروردین)

در برنامه شب گذشته "هفت" درباره ساخت فیلم‌های انتخاباتی توسط سینماگران، فیلم سینمایی "حوض نقاشی" و پرداختن به دیدگاه‌های شهید آوینی در مورد سینما مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

برنامه سینمایی هفت شب گذشته 30 فروردین ماه به نقد و بررسی فیلم سینمایی"حوض نقاشی" با حضور مازیار میری کارگردان فیلم و جواد طوسی به عنوان منتقد مهمان برنامه و بررسی دیدگاه‌های شهید آوینی با حضور حسین معززی‌نیا و شهاب اسفندیاری اختصاص داشت.

آمار فروش فیلم‌ها، گفتگو با سید ضیا هاشمی درباره بیمه هنرمندان، دیدار با علیرضا نائینی از بازیگران قدیمی سینما و پخش پشت صحنه فیلم سینمایی"رنج و سرمستی" به کارگردانی جهانگیر الماسی از بخش های دیگر برنامه شب گذشته بود.

با حیثیت هنرمندان بازی نکنیم

در ابتدای برنامه محمود گبرلو مجری و سردبیر برنامه هفت با اشاره به شایعاتی که در هفته گذشته نسبت به حضور یکی از بازیگران زن سینمای ایران خارج از کشور مطرح شده بود عنوان کرد: باید دید در سینمای ایران چه چیزی اصل است و چه چیزی حاشیه و اینکه چرا برخی از افراد بدون اینکه به اصل خبر توجه کنند به دنبال حاشیه‌سازی هستند. نباید با حیثیت هنرمندان بازی کرد.

وی ادامه داد: رفتار و گفتار ما باید متناسب با آموزه های دینی مان باشد. انتظار این است که برخی افراد رسانه ای و هنرمندان به جای حاشیه پردازی و شایعه سازی به اصل سینما توجه داشته باشند.

وی در بخش دیگری از صحبتهایش با اشاره به خبر درگذشت سعدی افشار تنها بازمانده نسل سیاه بازها و همچنین پذیرفته شدن آخرین ساخته اصغر فرهادی در بخش مسابقه جشنواره کن به حضور سینماگران در سیاست اشاره کرد و گفت: بحث مشارکت اهالی سینما در سیاست این روزها خیلی مطرح است و بازار ساخت فیلم های تبلیغاتی نیز مورد توجه قرار دارد. اما نباید با حاشیه‌سازی برای فیلمسازانمان آنها را از ساخت فیلم‌های تبلیغاتی دلسرد کنیم. چون ساخت یک فیلم برای جناحی سیاسی لزوما دلیل بر همراهی آن هنرمند با عقاید نامزد انتخابی مد نظر نیست.

نظرسنجی برنامه به طرح این سوال اختصاص داشت که به نظر شما چه عاملی در تاثیرگذاری فیلم "حوض نقاشی" بر مخاطب اهمیت بیشتری دارد که در انتهای برنامه از میان گزینه‌های طرح مسائل انسانی، توجه به حفظ نهاد خانواده، بازی بازیگران و قصه متفاوت گزینه 4 بیشترین رای را بدست آورد.

آیتم پلان صنوف بخش نخست برنامه شب گذشته بود که به بررسی جایگاه عکاسی در سینمای ایران در گفتگو با عکاسانی چون محمد علیقلی زاده، محمد فوقانی، امیر عابدی، حافظ احمدی و آرش صادقی می پرداخت. نقل قول‌های هفته نیز به صحبت‌های مهدی عظیمی میرآبادی، حبیب الله کاسه ساز، سید ضیا هاشمی، منوچهر محمدی، سید رضا میرکریمی، مرضیه برومند، سید محمد حسینی، شفیع آقامحمدیان، عباس کیارستمی، جواد شمقدری، محسن علی اکبری و سیاوش اسعدی اختصاص داشت که در طول هفته گذشته در رسانه ها مطرح کرده بودند.

هنرمندان سینما و تئاتر بیمه طلایی می شوند

در ادامه سید ضیا هاشمی رییس هیات مدیره جامعه صنفی تهیه کنندگان مهمان تلفنی برنامه شد و درباره بیمه تکمیلی هنرمندان عنوان کرد: امسال با کمک دولت و نهاد ریاست جمهوری یک بیمه فاخر برای هنرمندان تئاتر و سینما تدارک دیده‌ایم که از 9 اردیبهشت ماه اجرایی می شود. این بیمه برای دو سال پیش‌بینی شده و مبلغ بسیار اندکی نیز بابت آن باید پرداخت شود. این بیمه طلایی مشکلات بیمه هنرمندان را برطرف می کند و برای اولین بار است در دوره های مختلف که به رفاه و معیشت هنرمندان فکر شده است. برنامه های این بیمه تکمیلی به زودی اعلام خواهد شد.

هاشمی درباره اظهار نظر سعید منتظرالمهدی معاونت اجتماعی ناجا درباره برخورد با هنرمندان بد حجاب در خارج از کشور عنوان کرد: شرایط کشور ما در حال حاضر به گونه ای است که نه تنها هنرمندان بلکه همه ایرانیان باید شئونات اسلامی را خارج از کشور رعایت کنند اما معتقدم که صحبت‌های مطرح شده از طرف منتظرالمهدی یک سوءتفاهم بوده و منظور وی به درستی منتقل نشده است.

وی ادامه داد: همه ما وظیفه داریم که مردم را دعوت کنیم تا در انتخابات شرکت کنند و سرنوشت کشور را مشخص کنند بنابراین پرداختن به این حاشیه ها در این شرایط مناسب نیست.


نقد فیلم سینمایی"حوض نقاشی" بخش بعدی برنامه شب گذشته بود. در این بخش مازیار میری کارگردان فیلم به همراه جواد طوسی به عنوان منتقد مهمان حضور داشتند.

رعایت درست مولفه های ملودرام رمز موفقیت"حوض نقاشی"

میری در ابتدای صحبت‌هایش عنوان کرد: از آنجا که فیلم سیمرغ بلورین بهترین فیلم را از نگاه تماشاگران در جشنواره دریافت کرده بود من نیز در اکران عمومی برای دیدن واکنش مخاطبان در سینما آزادی فیلم را در میان مردم دیدم و از استقبال مخاطبان شگفت زده شدم. چون با توجه به برخی پیش بینی ها مبنی بر فروش نکردن فیلم در ایام نوروز به نظر می رسد مخاطبان ما سلیقه شان تغییر کرده است.

وی ادامه داد: خوشبختانه این روزها مردم از مسائل فنی یک فیلم و نوع کارگردانی و روایت اطلاعات خوبی دارند و نظرشان نسبت به گذشته عوض شده است. پس شاد بودن قصه و حضور برخی ستاره ها دیگر ملاک استقبال از فیلم نیست.

در ادامه جواد طوسی درباره فیلم گفت: مهمترین وجه مشخصه و رمز موفقیت فیلم را رعایت درست قواعد ملودرام می دانم. "حوض نقاشی" با یک سری نقاط واقع گرایانه آمیخته شده که از طرف برخی منتقدان قابل انتقاد است اما فیلم به لحاظ ارتباط با مخاطب بسیار خوب عمل کرده است. بازی های اغراق آمیز در فیلم هدفمند صورت گرفته است و یکی از نقاط مثبت اثر به حساب می آید.

طوسی ادامه داد: از نشانه های ملودرام کشاندن بحران از حوزه های شهری به خانواده، پررنگ بودن شخصیت زن، درشت نمایی قواعد روایت پردازی و شخصیت ها است که در این فیلم به صورت حساب شده ای رعایت شده است.

میری در پاسخ توضیح داد: من قصد داشتم عاشقانه ای در حوزه سینما بسازم و این عاشقانه قرار بود در مورد افرادی باشد که متفاوت از دیگران هستند و همین مسئله ما را به سمت ساخت ملودرام برد. اما تلاش کردیم در فیلم به ورطه اغراق نیفتیم و استفاده اغراق آمیزی از شاخصه های ملودرام نکنیم. در این فیلم کم رنگ ترین نوع اختلال رفتاری را برای نمایش انتخاب کردیم. علاقمند بودم داستان عاشقانه ما بر شرایطی که شخصیتها در آن قرار دارند، غالب می‌شود.

طوسی با اشاره به اینکه این اغراق ها به فیلم لطمه نزده است، گفت: این انتقاد به فیلم وارد است که چرا عکس العمل سهیل به رفتار پدر و مادرش انقدر دیر اتفاق افتاده و در مقطع سنی کمتری بروز نیافته است.

میری در این زمینه عنوان کرد: ما از زمانی قصه مان را تعریف می کنیم که سهیل تازه متوجه چیزی که در دورن خانواده اش قرار دارد می شود و تازه شرایط را درک می کند. تا پیش از این موقعیت سهیل به این شکل نبوده و تا این اندازه به نقص پدر و مادرش اشراف نداشته است.

طوسی در بحث دیگری از برنامه گفت: یکی از ارزش های"حوض نقاشی" استفاده درست از تعلیق است. تعلیقی که در خدمت فیلم و و واکنش ها و دنیای فردی کاراکترها است. به عقیده من کارنامه موفق میری باعث شده که برخی توقعات نسبت به ادامه مسیر فیلمسازی وی از طرف منتقدان به وجود بیاید که زیاد معقولانه نیست.

میری: این روزها علاقمند پرداختن به کرامت انسانی هستم

میری توضیح داد: من تجربه‌گرایی را در آثارم دوست دارم و بسیار علاقمندم که به جزئیات بپردازم. در"حوض نقاشی" به کمک دوستانم تلاش کردم تعلیقی را به وجود بیاورم که در نهایت به آن عمل قهرمانانه کاراکترهایم برسم که همان بالا رفتن از پله یا گذشتن از خیابان به تنهایی بود.

وی متذکر شد: با شرایطی که جامعه ما دارد علاقمندم آدم هایم را با شرایط و بستر مختلفی به تصویر بکشم. علاقمند نیستم در یک جا و مکان خاص آثارم را بسازم. این روزها به گفتگو و حرف زدن بیشتر علاقمندم پس "حوض نقاشی" بیشتر مد نظرم است. معتقدم کرامت انسانی بسیار ارزشمند است و باید به آن پرداخت.

وی در پایان صحبتهایش با اشاره به فاصله گرفتن مخاطبان از سینما گفت: سیاست‌گذاری که در این یکی دو سال گذشته شکل گرفته مردم را از سینما دور کرده است. متاسفانه همه مشکلاتمان را وارد رسانه ها کرده ایم و همین مسئله مردم را از سینما دور کرده است. این روزها فروش فیلم ها بیشتر به لحاظ قیمت بلیت ها بالا رفته است نه استقبال مخاطبان.

در ادامه برنامه دوربین هفت به دیدار علیرضا نائینی بازیگر قدیمی سینما رفت و پای صحبتهای این هنرمند پیشکسوت نشست. پشت صحنه فیلم سینمایی"رنج و سرمستی" به کارگردانی جهانگیر الماسی و آیتم چهره ها که به معرفی فعالیتهای هنرمندانی چون فریدون جیرانی، محمدعلی باشه آهنگر، داریوش مهرجویی، محمد‌علی کشاورز، رضا درمیشیان و بهرام عظیمی اختصاص داشت از دیگر بخش های برنامه شب گذشته هفت بود.

بخش پایانی برنامه همچون هفته گذشته به بازخوانی اندیشه های شهید آوینی پرداخت که در این قسمت حسین معززی نیا سردبیر مجله 24 و داماد شهید آوینی و شهاب اسفندیاری کارشناس سینما حضور داشتند.

شهید آوینی شخصیتی نامتعارف و پیش رو بود

در ابتدای میزگرد معززی نیا عنوان کرد: فکر می کنم در 20 سالی که از شهادت شهید آوینی گذشته است نکته ای کمتر مورد توجه قرار گرفته و آن این است که وقتی درباره آوینی حرف می زنیم باید دقت شود که درباره شخصیتی نامتعارف و غیرعادی که از زمان خودش پیش رو تر بود صحبت می کنیم.

وی افزود: آوینی در بحث هایش به افقی می رسید که در فهم نمی گنجید و قابل درک نبود و همین مسئله باعث می شد برخی به او انتقاد کنند و فکر کنند که از راهش برگشته است. همین توصیفات امروز هم وجود دارد و برخی شخصیت متفکر و عجیب آوینی را به یک شخصیت عادی تعریف می کنند. امروزه این خطر وجود دارد که شخصیت آوینی را تکه تکه کنند. این روزها تنها به بخشی از شخصیت وی می پردازند و به بخش دیگری از عقایدش اشاره ای نمی شود. شخصیت محدودی از آوینی ارایه دادن و گرفتن جامعیت عقایدش خیلی خطرناک است و در واقع به این شکل در حق وی ظلم می شود.

در ادامه اسفندیاری دراین زمینه توضیح داد: بحث مصادره شدن شهید آوینی گریزناپذیر است و نمی توان گفت فردی روایت جامع و کاملی از یک شخصیت ارائه می دهد. ناچار شدن به حذف یا انتخاب برخی نظرات و تفکرات شهید آوینی باعث شده که عقاید وی به درستی منعکس نشود. مثلا در فیلمی که کیومرث پور احمد درباره شهید آوینی ساخته است نقد وی به عملکرد سید محمد خاتمی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت و یا ارتباطش با رهبرمعظم انقلاب اسلامی در روایت ها از شخصیت وی حذف شده است.

اسفندیاری عنوان کرد: اما پاسداری از یک تصویر موزه ای که مد نظر معززی نیا است باعث شده که شاهد تصویری خنثی از شخصیت شهید آوینی باشیم. مثلا اینکه شهید آوینی به سینمای غرب و هیچکاک توجه داشت نباید باعث شود که ما وجه انقلابی وی درباره سینما را نادیده بگیریم.

معززی‌نیا در پاسخ توضیح داد: من هیچ گاه نگفته ام که نظرت آوینی نباید نقد شود. اما شما همزمان دارید هم جواب همه مسائلی که من در طول سالها در مقالاتم مطرح کرده ام را می‌دهید و هم جواب افرادی که وجه انقلابی آوینی را کم رنگ کرده اند و وجه پرداختن به سینمای غرب وی را پر رنگ و البته هم جواب افرادی مثل مسعود فراستی، بهروز افخمی و کیومرث پوراحمد را.

انتقاد از ارائه شخصیتی تحریف شده از آوینی

وی افزود: من معتقدم که آوینی در همه زمینه ها مکتوباتی دارد و هم بیش از 100 اثر کارگردانی کرده که همگی نیز موجود است و در دسترس علاقمندان قرار دارد. حرف اصلی من قیچی کردن برخی نظرات آوینی و حذف برخی نظرات دیگرش است. برخی مواقع چیزی عامدانه حذف می شود چون فکر می کنند به نفعشان نیست. عده زیادی چه در زمان حیات آوینی چه بعد از شهادتش تلاش کردند نظراتش درباره هیچکاک را کنار بگذارند و آنها را انکار کنند. البته نظرات آوینی درباره هیچکاک را نباید با نظرات فراستی در همان کتاب قیاس کرد.

اسفندیاری نیز در این زمینه گفت: فراستی معتقد است که کتاب هیچکاک به این دلیل گردآوری شد تا جواب افرادی را بدهد که از سینمای تارکوفسکی حرف می زنند که به نظرم این اعتقاد بی منطق است.

وی در بخش دیگری از صحبتهایش با انتقاد از معززی‌نیا گفت: شما در مصاحبه تان با خبرگزاری فارس گفتید آدم هایی که خودشان احترامی ندارند می آیند از آدمی مثل آوینی حرف می زنند تا محترم شوند و مصداقتان هم مسعود ده نمکی است. چرا این نظر را مطرح می کنید که فقط امثال شما حق دارند درباره آوینی صحبت کنند.

معززی نیا در پاسخ گفت: شما چندین مسئله را با هم قاطی می کنید که ربطی به بحث ما ندارد. من که پاسبان نظرات آوینی نیستم. هرکسی حق دارد درباره وی صحبت کند اما نباید عقاید او را نادرست انتقال داد. آوینی از فیلم های نخبه گرایانه حمایت نمی کرد و حاضر هم نبود که تماشاگر به هر قیمتی وارد سینما شود.

وی در پایان عنوان کرد: آوینی طرفدار آثاری چون "نیاز" و" قصه های مجید" بود. آوینی به دنبال راه سومی می گشت که راه برآمده از انقلاب بود. در آن دوران به نظرش کارگردان هایی مثل مجید مجیدی، عزیزالله حمید نژاد و ابراهیم حاتمی کیا امیدهای آینده سینما بودند.